Thực tế hiện nay, xu hướng giáo dục kỹ năng công dân số cho học sinh tiểu học đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới. Đây là xu hướng giáo dục tập trung vào việc giáo dục cho học sinh tư duy giải quyết vấn đề và sinh sống, hoạt động một cách an toàn, chính trực và hiệu quả trong thế giới số. Việc giúp các em có các kỹ năng cơ bản về sử dụng công nghệ và truyền thông một cách an toàn, đúng cách sẽ giúp các em tránh được các rủi ro và nguy hiểm trực tuyến, đồng thời, giúp các em phát triển một tư duy đa chiều và phát triển các kỹ năng sáng tạo cần thiết trong kỷ nguyên số.

Tại Việt Nam, hoạt động giáo dục kỹ năng công dân số những năm trước đây chủ yếu được thực hiện trong nhà trường ở phân môn Tin học. Hiện nay, với Chương trình giáo dục phổ thông 2018, môn Tin học đã trở thành bắt buộc ở cấp tiểu học từ lớp 3, với thời lượng 1 tiết/tuần trong 35 tuần học. Các nội dung kỹ năng công dân số cũng được thể hiện phong phú, đa dạng hơn với 3 mạch kiến thức chủ đạo là Khoa học máy tính, Công nghệ thông tin và truyền thông và Học vấn số hóa phổ thông.

Trong năm học 2023-2024, Bộ GDĐT đã triển khai thí điểm giai đoạn một trên 10 tỉnh, thành phố. Năm học 2024-2025, Bộ GDĐT tiếp tục triển khai thí điểm 10 tỉnh tiếp theo. Năm học 2025-2026 triển khai diện rộng 63 tỉnh/thành.

Năm học này, Hai Bà Trưng được lựa chọn là 1 trong 4 quận huyện tham gia thí điểm. Đây là công việc mới và là vấn đề có nhiều khó khăn, phức tạp, do đó khâu chuẩn bị rất quan trọng, cấp thiết. Đặc biệt, đối với các nhà trường được lựa chọn làm thí điểm, cần phải nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm trong quá trình triển khai. Bởi thí điểm không chỉ là được thực hiện ở một trường, một phòng GD&ĐT, một địa phương mà còn là điều kiện, nền tảng để Bộ GDĐT làm mẫu, có thể nhân rộng đến các địa phương khác và có những quyết định về lộ trình mới tiếp theo.

Thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm của ngành năm học 2024 - 2025, thực hiện sự chỉ đạo của phòng Giáo dục và Đào tạo quận Hai Bà Trưng, phát huy phong trào thi đua Dạy tốt - Học tốt, góp phần thực hiện mục tiêu thí điểm giáo dục kĩ năng công dân số, ngày 30/9/2024, trường Tiểu học Lương Yên đã chủ động thực hiện Chuyên đề “Tích hợp giáo dục kỹ năng Công dân số trong dạy học Lịch sử Địa lí” lớp 5 với bài "Dân cư và dân tộc ở Việt Nam".

Đến dự tiết chuyên đề có đồng chí Trịnh Quốc Hách - Chuyên viên phòng Giáo dục Tiểu học - Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, Thạc sĩ - chuyên gia Vũ Thị Ngọc Thúy - Phó Trưởng khoa Sư phạm Kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Chuyên gia Giáo dục STEM, Giáo dục kĩ năng Công dân số của Bộ; đồng chí Cấn Văn Đa - Trưởng phòng Giáo dục & Đào tạo quận Hai Bà Trưng, cùng với sự có mặt của các thầy cô giáo huyện Thường Tín; Ban giám hiệu, Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên cốt cán của các nhà trường trong quận Hai Bà Trưng đến giao lưu, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm.

Các học sinh lớp 5A2 cùng cô giáo Giang Quỳnh Anh đã có một tiết học vô cùng lý thú khi các con được tìm hiểu về mật độ dân số của Việt Nam, sự phân bố dân cư của nước ta và thành phố Hà Nội. Không chỉ khám phá kiến thức, các con còn được trở thành những "công dân số" khi được thực hành tìm kiếm thông tin trên môi trường số, trên bản đồ vệ tinh; được tham gia tương tác trực tuyến qua trang mentimeter, padlet, AI,... được sáng tạo thiết kế video trên phần mềm canva, làm biểu đồ cột trên phần mềm PowerPoint,.... Tiết học đã giúp các em có được các kỹ năng cơ bản về sử dụng công nghệ thông tin một cách an toàn và đúng cách, giúp các em tránh được các rủi ro và nguy hiểm trực tuyến, đồng thời giúp các em phát triển một tư duy đa chiều và phát triển các kỹ năng sáng tạo cần thiết trong kỷ nguyên số.

Sau tiết học, các thầy cô đã được trao đổi, lắng nghe ý kiến chỉ đạo của đồng chí Trịnh Quốc Hách - Chuyên viên phòng Giáo dục Tiểu học - Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, Thạc sĩ Vũ Thị Ngọc Thúy - Phó Trưởng khoa Sư phạm Kỹ thuật, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Chuyên gia Giáo dục STEM, Giáo dục kĩ năng Công dân số của Bộ. Đây là cơ hội cho các giáo viên lớp 5 trong quận được học hỏi, tiếp cận với việc dạy tích hợp giáo dục kỹ năng công dân số, từ đó có những vận dụng hợp lý, sáng tạo ở trường của mình, góp phần thực hiện thành công chương trình thí điểm của Thành phố.

Đồng chí Cấn Văn Đa, Trưởng phòng Giáo dục & Đào tạo quận Hai Bà Trưng ghi nhận sự cố gắng của thầy và trò nhà trường đã tích cực nghiên cứu học hỏi, phát huy sáng tạo để thực hiện tốt tiết dạy tích hợp giáo dục kỹ năng công dân số. Đồng chí cũng nhấn mạnh: “Qua tiết dạy, cùng với sự hướng dẫn của chuyên gia Thạc sĩ Vũ Thị Ngọc Thúy, sự chỉ đạo của đồng chí Trịnh Quốc Hách, các nhà trường trong quận cần tiếp tục nghiên cứu, vận dụng, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp để xây dựng kế hoạch triển khai tốt tại trường mình, đặc biệt đối với 4 nhà trường thực hiện thí điểm trong năm học này.”

Tạ Phương Lan- Phòng Giáo dục và Đào tạo Quận